SÁCH GIÁO KHOA CŨ TRƯỚC 1975, SÁCH GIÁO KHOA XƯA: KHÔNG CHỈ LÀ KÝ ỨC!

-

TTO - một trong những buổi chiều đi qua rạp phái nam Quang (cũ) sinh sống đường giải pháp Mạng mon Tám (TP.HCM), bỗng dưng thấy như đi về một xứ sở kỷ niệm của thời học tập trò.



Nhìn xung quanh quất đâu rồi ngôi trường Trường đánh - khu vực mà một trong những bạn tôi trong đó có GS Huỳnh Như Phương, ông cựu Hội đồng quần chúng TP Nguyễn Thanh Chín đã một thời cắp sách. Yên ủi là thấy được cái xe bánh tiêu, dầu cháo quẩy vẫn kiên gan đứng thuộc năm tháng, tỏa hương thơm thơm. Tất cả ai ngang phía trên còn nhớ khu chợ sách cũ ở khoảng đường từ trần Quý Cáp (nay là Võ Văn Tần) đến Hồng Thập tự (nay là Nguyễn Thị Minh Khai) ngày xưa, ngay gần Trường ngôi trường Sơn?

Sách giáo khoa cũở chợ trời

Tôi ko phải học viên Trường trường Sơn nhưng lại cùng cực kỳ nhiều đồng đội thường xuyên xuất hiện ở quần thể này để sở hữ sách giáo khoa cũ, giá chỉ rẻ. Vắt vì bắt buộc ra khu sách cũ Lê Lợi, chúng tôi thường đến đây - thuộc nhiều loại "tốp ten" vào thời kỳ đó, với hàng loạt năm, sáu quầy sách "chạy". Đặc biệt, nơi này chào bán nhiều nhất là sách giáo khoa cũ, "phục vụ" mang đến học sinh, sv nghèo hiếu học, không được tiền sở hữu sách giáo khoa mới.

Bạn đang xem: Sách giáo khoa cũ trước 1975

Sách được bày buôn bán trên đông đảo tấm nilông, nằm phơi mưa nắng trên lề đường. Công ty quầy giao hàng cả chuyện thâu tóm về sách cũ. Học sinh học xong bèn mang sách buôn bán lại, rước tiền thiết lập sách khác.

Tấp nập học trò tìm về khu sách này vào đầu năm mới học. Rất có thể tìm thấy tại đây sách giáo khoa đủ các môn học như quốc văn, hình học, đại số, Việt sử, quả đât sử, triết học, công dân... Từ bỏ đệ thất mang đến đệ độc nhất (lớp 6-12) của những giáo sư nổi tiếng lúc kia như trằn Hữu Quảng, Đào Văn Dương, Nguyễn Đức Kim, Nguyễn Văn Phú, Nguyễn Tá, Bùi Hữu Đột, Lê Xuân Mai, Vũ Đình Lưu, Nguyên Sa - trằn Bích Lan, Nguyễn Xuân Hoàng... Sách nào cũng khá được các tác giả hoặc nhóm tác giả là giáo sư đang dạy tại các trường trung học bự tại sài thành soạn thảo theo chương trình của Bộ non sông giáo dục ban hành. Bộ tổ quốc giáo dục không tồn tại nhà xuất bản và không khi nào in sách để buôn bán mà chỉ gồm một Trung vai trung phong Học liệu in phần nhiều quyển sách trực thuộc loại tham khảo quý hiếm và không bán.

Sở dĩ học sinh nghèo chúng tôi dám mua lại sách cũ nhằm học bởi chương trình học của năm học tập trước với năm học tập sau không thể có chuyển đổi hay cách tân kiểu con rùa lật ngửa.



3 học trò, 3 quyển sách khác nhau

Nhớ lại ngày xưa, học viên mua sách toán thường download của người sáng tác Đặng Sĩ Hỹ vì sách của ông lý giải và khuyên bảo làm bài xích tập dễ hiểu. Thời đó download sách giáo khoa của phòng xuất bạn dạng Trường Thi và Sống mới là lặng tâm... Thi đậu nếu chịu học. Bởi vì vậy, trong giờ một môn học mà bố người chúng ta ngồi cạnh có tía quyển giáo khoa không giống nhau. Nếu đề nghị thì xem thêm qua lại để bù đến thiếu sót của từng tác giả. đôi khi học một cuốn trở thành cha thì lời quá rồi còn gì?

Tất nhiên khi ra quầy sách vỉa hè phái mạnh Quang, nếu gặp gỡ sách của thầy đã dạy môn mình học tập là "chớp" liền, dù là hơi đắt một chút ít cũng chịu bởi vì năm sau có thể bán lại. Những vị giáo sư danh tiếng lúc kia như Bùi Hữu Đột, Nguyễn Thanh Khiết, Nguyễn Đức Dương, Nguyễn Đức Kim, Huỳnh Bá Huệ Dương (về toán, lý, hóa) với Trần Bích Lan, Nguyễn Sỹ Tế, Nguyễn Xuân Hoàng (văn, triết)... Cũng khá được các đơn vị xuất phiên bản đổ xô mời viết sách giáo khoa. Nhưng các giáo sư không bao giờ bắt học sinh mua sách của mình, mà rất có thể mua sách bất kể tác mang nào, miễn tương xứng túi tiền giấy gia cảnh. Do vậy khi học giờ triết của thầy nai lưng Bích Lan mà học sinh lại cần sử dụng sách giáo khoa của thầy Nguyễn Xuân Hoàng xuất xắc Bùi Giáng tiên sinh..., ấy là sự thường. Nếu có học viên nào "cá biệt" tìm hiểu thêm càng các sách thì càng được gs "quéo còm" (welcome) không dừng lại ở đó vì biết không ngừng mở rộng kiến thức bằng nhiều cuốn sách giáo khoa không giống nhau, ắt vẫn tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc lên lớp trên.

Theo mon năm trở về phía chân trời với không phải đi học nữa, ngoái lại chú ý tôi biết có một vài bậc thức giả, góp phần nhiều mang lại đời vào nhiều nghành nghề dịch vụ cũng đã từng có lần học trường đoản cú sách giáo khoa cũ mua ở chợ trời. "Thằng bạn" ngồi cạnh tôi, hiện giờ là giáo sư ts thứ thiệt bên nước con chuột túi đã từng trả giá từng đồng cùng với chú buôn bán sách vì chưng cái bìa rách. Còn GS Huỳnh Như Phương vững chắc cũng đã từng mua sách ở đây nhiều vì chưng trường ông học thì ngay gần xịch shop sách cũ này? mẫu sự học ấy sao nhưng vui, ngày xưa ta ơi!


Chúng tôi chỉ chọn người sáng tác nào viết sách mà shop chúng tôi cho là dễ hiểu, phù hợp với chuyên môn của mình. Shop chúng tôi mua sách của tác giả nào bản thân thấy khoái, giá bán rẻ, chứ chẳng sợ sách dạy ngoại trừ luồng vì cuốn sách nào cũng ghi soạn theo chương trình của bộ Giáo dục, có chú mê say ở trang đầu: “Sách này biên soạn thảo theo chương trình giáo dục và đào tạo hiện hành”.
tìm lại kim cương son vào sách cũ

TTO - thị trường sách vn trong hai năm nay đang tận mắt chứng kiến một cuộc “trở lại” của rất nhiều quyển sách từng nổi tiếng một thời nhưng tuyệt bạn dạng đã lâu.

Sách giáo khoa tiểu học thời xưa chú trọng các giá trị đạo đức truyền thống, bao gồm nhiều bài xích thơ văn đơn giản và giản dị nhưng nhiều lòng yêu thương, trường đoản cú yêu thương gia đình, thầy cô, đến đồng bào, quê hương, khu đất nước…


*
Sách giáo khoa tiểu học tập thời xưa. (Ảnh: t/h)

Nội dung, tư tưởng vào sách giáo khoa tác động rất to lớn đến sự sinh ra và phát triển nhân giải pháp của trẻ. Nó ăn sâu vào trung tâm trí trẻ em từ mọi ngày đầu cắp sách mang lại trường cho đến lúc trưởng thành.

Khi đề cập mang đến vai trò của sách giáo khoa bậc đái học, các nhà giáo dục luôn nhắc đến cuốn sách Quốc văn giáo khoa thư của ông nai lưng Trọng Kim, Đỗ Thận, Nguyễn Văn Ngọc cùng Đặng Đình Phúc, xuất bản từ trong thời điểm 1930 – 1940. Đây là trong số những cuốn sách giáo khoa Việt ngữ được dạy ở các trường đái học vn trong suốt gần như thập niên nửa vào đầu thế kỷ 20.

Sau hiệp nghị Genève năm 1954, nước việt nam tạm thời chia đôi ở vĩ tuyến 17, thành hai miền Nam, Bắc. Khu vực miền bắc xây dựng nền giáo dục đào tạo theo chủ nghĩa Mac-Lenin, đào bới chủ nghĩa làng mạc hội. Vào khi khu vực miền nam theo thiết yếu thể từ do. 


“Tiên học tập lễ, hậu học văn”

Tinh thần phổ biến của nền học tập vấn miền nam bộ lúc bấy giờ đồng hồ là cần học lễ trước rồi new học văn, tức coi câu hỏi rèn luyện đức – trí là đặc biệt như nhau, nhưng đức buộc phải đi trước một bước. Bởi vì vậy thời đó, trường nào cũng đều có câu “Tiên học lễ, hậu học văn” treo ở hầu hết vị trí quan trọng nhất trong những phòng học. Dựa vào thế, ý thức trọng lễ không chỉ có luôn ở trong tâm tưởng mọi giáo chức, nhưng mà còn rộng phủ rộng khắp đông đảo giai tầng xã hội, tạo thành xu ráng học tập chú trọng cả đức lẫn tài để sẵn sàng đầy đủ cho chũm hệ tương lai đổi thay những người hữu ích với bản thân, gia đình, thôn hội.

Vì nạm chương trình môn Quốc văn bậc tiểu học tập là dựa vào nội dung những bài học tập về đạo đức trong cuốn sách Quốc văn giáo khoa thư với Luân lý giáo khoa thư để soạn chương trình cân xứng với hoàn cảnh mới.

Theo nhà trương, một chương trình có thể có nhiều sách giáo khoa, chỉ việc theo chương trình và hướng dẫn của bộ Giáo dục. Những soạn giả sách giáo khoa được tự do chọn bài, trích dẫn từ những tác phẩm của không ít nhà văn, nhà thơ nổi tiếng hoặc tự chế tác thơ, văn theo chủ đề giảng dạy để lấy vào sách. Giáo viên cũng đều có quyền chọn sách giáo khoa nhằm giảng dạy. Dựa vào vậy, những soạn trả luôn cố gắng soạn ra đều sách giáo khoa có giá trị với ra sức đổi mới cả về bề ngoài lẫn câu chữ cho phần lớn lần xuất phiên bản sau.


Ngoài sách giáo khoa, giáo viên rất có thể sử dụng tác phẩm của rất nhiều nhà văn tất cả uy tín để bổ sung cập nhật cho bài học, như cuốn tâm Hồn hùng vĩ (nguyên tác Grand coeurs của Edmond de Amicis. Dịch giả: Hà Mai Anh), Thơ ngụ ngôn (Les Fabres de la Fontaine, Dich giả: Nguyễn văn Vĩnh)…

*
Một lớp tiểu học ở miền nam trước 1975. 

Dân tộc nước ta sính thơ nên ngay cả trong nghành giáo dục cũng đều có thói quen thực hiện thơ ca. Quan sát lại một số trong những sách giáo khoa cũ, có thể thấy về hình thức, hầu như đều là những bài bác thơ lục bát, tuy nhiên thất lục chén hoặc thơ mới,… Để phổ cập kiến thức, những nhà Nho thuở trước dạy dỗ dân, cũng quen sử dụng cùng một thể nhiều loại văn vần để giúp người học dễ dàng thuộc ở lòng, ví dụ điển hình như:

…Năm châu quanh mặt địa cầu,Á Châu béo nhất, Mỹ Châu lắp thêm nhì.Châu Âu, châu Úc, châu Phi,Mỗi châu mỗi như là sắc phân tách rành rành…

(“Bài hát nói đường non sông ta”)


Các bài học mang đậm tính nhân văn 

Sách giáo khoa bậc tiểu học tập của miền nam bộ trước 1975 chú trọng những vụ việc luân lý đạo đức nghề nghiệp truyền thống, vẫn hàm chứa nội dung đạo đức trong các sách giáo khoa cũ của nỗ lực hệ 1940. Dưới đấy là một số bài tiêu biểu vượt trội về tình thương yêu đồng bào, lòng biết ơn so với mọi fan trong thôn hội, tình yêu quê hương nước nhà và tình yêu nhân loại.

Tình yêu quý đồng bào, đồng loại

Theo truyền thống lịch sử của người việt Nam, tình thương mến không chỉ dành cho trong gia đình, mà mở rộng đến cả đồng bào với đồng loại. Một giá bán trị xuất sắc đẹp của con tín đồ là lòng nhân đạo. Khi thấy bạn hoạn nạn, đau yếu phải trợ giúp bằng tình mếm mộ chân thành. Quốc văn giáo khoa thư mượn bài thơ trong gia huấn ca để dạy học sinh:

Thấy người hoạn nàn thì thương,Thấy bạn tàn tật lại càng trông nom,Thấy bạn già yếu ốm mòn,Thuốc thang cứu giúp, cháo cơm trắng đỡ đần.Trời làm sao phụ kẻ bao gồm nhân,Người mà tất cả đức, muôn phần vinh hoa.


— nguyễn trãi (Gia huấn ca)

Các bài học kinh nghiệm về tình mếm mộ đồng bào, đồng loại đã kể nhở học viên phải tôn trọng mạng sinh sống của nhỏ người, tất cả lòng nhân ái, ko nói hay có tác dụng điều xấu. Đây là thước đo tiêu chuẩn đạo đức, nhân phương pháp của nhỏ người.

“Bổn phận tín đồ ta so với xã hội, thường chia thành hai mọt là: công bình và nhân ái. ‘Không hại người’ có nghĩa là công bình, ‘làm hay đến người’ có nghĩa là nhân ái.

Người ta nhưng không công bình, chẳng những tất cả tội đối với lương tâm, mà luật pháp lại còn trừng trị. Giết người thì nên thế mạng; trộm cắp thì phải ngồi tù, xưa nay ở chỗ nào cũng vậy.


Con người mà không tồn tại lòng nhân ái, thì tuy đối với lao lý không tất cả tội lỗi, nhưng so với lương tâm, vậy nên không phải. Chạm mặt người đói khó, mà mình không hỗ trợ người ta, cũng không có ai bắt được mình, tuy nhiên trong bụng ko đành”. (Trích Quốc Văn Giáo Khoa Tư/Luân lý/Sơ Đẳng. Công bình và nhân ái).

*
Một bài học trong sách giáo khoa trước 1975. (Ảnh qua Ben
Tre
Home)

Bài thơ “Cách ăn uống ở” với “Những đứa trẻ mồ côi” là bài học luân lý về lòng nhân đạo nhưng mà học trò bậc tiểu học thời ấy được học tập nằm lòng. Khi thấy fan hoạn nạn, nhức yếu phải hỗ trợ bằng tình mếm mộ chân thành.

Cách nạp năng lượng ởỞ cho gồm đức có nhân,Mới ao ước đời trị được nạp năng lượng lộc trời.

Xem thêm: Cách Luộc Gà Cúng Đẹp Cho Đêm Giao Thừa, Mâm Cỗ Ngày Tết, Cách Luộc Gà Đẹp Để Thắp Hương Ngày Rằm Ngày Lễ

Thương người cuống quýt ngược xuôi,Thương người lỡ bước, thương fan bơ vơ.Thương tín đồ ôm dắt trẻ em thơ,Thương fan tuổi tác già nua bần hàn.Thương tín đồ cô quả cô đơnThương fan đói rách nát lẩm than kêu đường.Thấy ai đói lạnh lẽo thì thương,Rách thường mang đến mặc, đói thường mang đến ăn.Thương bạn như thể yêu mến thân,Người ta nên bước trở ngại đến nhà.Đồng tiền chén gạo mang ra,Rằng đây cần kiệm điện thoại tư vấn là có tác dụng duyên.

— Nguyễn Trãi (Gia huấn ca)

Lòng hàm ân mọi người trong xã hội

Trong mái ấm gia đình thì thân phụ mẹ, vk con, bằng hữu nương tựa nhau. Ngoài xã hội, mọi tín đồ cũng đều phải sở hữu sự tương quan, bắt buộc sống lẻ loi. Bởi nương nhờ nhau mà cuộc sống thường ngày của mỗi cá thể mới an ổn. Vị vậy đối với mọi người, đông đảo ngành nghề bọn họ đều cần phải biết ơn, tôn trọng, không được làm tổn hại. Câu châm ngôn “Uống nước ghi nhớ nguồn” đó là nói lên ý thức biết ơn, là truyền thống lâu đời đạo lý của con người việt nam Nam. Trong bài Người ta phải làm việc, sách Quốc Văn Giáo Khoa Thư cũng nói lên tinh thần này:

“Người làm ruộng gồm trồng trọt cấy cày, thì ta mới bao gồm thóc gạo mà lại ăn. Thợ nề, thợ mộc tất cả làm nhà, thì ta mới có nhà nhưng ở. Thợ dệt tất cả dệt vải, thợ may gồm may áo, thì ta mới tất cả đồ mặc vào mình. Quyển sách ta học cũng yêu cầu có tín đồ làm, bạn in. Loại đường ta đi cũng cần có người sửa, fan quét. Nói bắt lại, tốt nhất thiết một chút ít gì ta bắt buộc dùng đến, cũng là gồm người siêng năng làm việc mới nên”. (Trích bài Người ta phải làm việc, vào Quốc Văn Giáo Khoa Thư)

Thật vậy, trong xã hội muốn sống sót thì mọi fan phải bao gồm bổn phận đem sức mình giúp vào tác dụng chung. Biết lưu giữ ơn công sức của mọi fan cũng góp ta tất cả trách nhiệm tạo thành những giá bán trị bổ ích cho fan khác. Bài bác “Giấc mộng” là trong những bài thơ dạy học viên biết yêu dấu và lưu giữ ơn đông đảo người.

Nằm mộng thấy nông phu lại bảo:“Ra công làm cho kiếm gạo từ bỏ đây.Tao thôi chẳng tất cả nuôi mầy,Phải lo trồng trọt cấy cày cho siêng.”Người dệt cửi dặn mỉnh có tác dụng áo;Chú thợ hồ nước lại bảo núm bay!Bơ vơ chẳng kẻ đoái hoài,Tôi sở hữu thơ thẩn đọa nầy thuộc nơi.Tôi túng bấn thế vái trời cứu vớt thử,Lại thấy kia sư tử bên trên đàng!…Tỉnh ra, thấy sáng, mơ màng!Tiểu công hút gió, rộn ràng tấp nập trên thang;Nghe trang bị dệt rần rần giờ đồng hồ chạy;Ruộng đâu đâu cũng ghép đã xong.Phận bản thân nghĩ lại thong dong,Mới xuất xắc dưới nắm ai không dựa vào người.Từ ngày rõ cuộc đời đắp đồi,Cám thương fan xã hội như nhau.Dập dìu kẻ trước fan sau,Sức riêng biệt một ít giúp vào lợi chung.

— Nguyễn ngọc Ẩn (100 bài xích Tập đọc, Lớp Nhất cùng Lớp Nhì)

Tình yêu quê hương đất nước

Ngoài đầy đủ nội dung kiến thiết cho trẻ tình yêu thương, nhân ái, tôn trọng những ngành nghề trong làng hội, ngay sát 1/3 số bài thơ sử dụng làm bài học kinh nghiệm thuộc lòng là để bồi dưỡng cho vậy hệ trẻ tình cảm mạnh khỏe với quê hương đất nước. Đó là những bài bác thơ mệnh danh quê hương thơm xứ sở nhiều đẹp, qua hình hình ảnh con trâu bên trên đồng lúa, mái tranh vách đất trong xóm nghèo, rồi những con kênh, giếng nước, lũy tre…, các vận động xã hội trong xóm xã, gợi đề nghị ước mơ về một cuộc sống thường ngày an cư lạc nghiệp trong cảnh hòa hợp, thanh bình, hạnh phúc:

Quê em cửa nhà liền nhau,Mái tranh, mái ngói chen color xinh xinh.Quê em tất cả miễu, gồm đình,Có nhỏ sông nhỏ tuổi uốn bản thân trong tre.Có đồng gồm ruộng bao la,Nông dân làm lụng hát ca mặt đồng.Lúa xanh sẽ trổ đòng đòng,Một mùa mơn mởn đẹp nhất lòng dân quê.Nương dâu xanh ngắt bốn bề,Bắp, mì, khoai, đỗ, lang, mè giỏi xanh.Sớm hồng trời đẹp trong lành,Sương mai rung đụng trên cành chim ca.Vàng son lửng lơ chiều tà,Đồng quê thơ mộng bao la xanh rờn.

— Thanh Giang (Tiểu học nguyệt san, mon 10/1958)

Dù thời hạn có trôi qua, hoàn cảnh có trở thành đổi, nhưng những giá trị đạo đức làm người trong các trang sách quốc văn của nền giáo dục khu vực miền nam như kính yêu phụ thân mẹ, tình thầy trò, bè bạn, lòng yêu quê nhà đất nước, đồng bào, nhân loại… vẫn in sâu trong ký ức những học viên thời xưa qua bao rứa hệ.